از افزایش سن تا افزایش شادی

از افزایش سن تا افزایش شادی

جوانی کجایی که یادت به خیر؟! این جمله را اغلب سالمندان وقتی ادا می‌کنند که متوجه می شوند کاری را که در گذشته قادر به انجامش بودند، حالا دیگر به سختی می‌توانند انجام بدهند. طبیعی است که اطرافیان با دیدن این صحنه ها و با شنیدن این آه و افسوس‌ها فکر می‌کنند جوانان زندگی شادتری دارند. اما بهتر است بدانید که واقعا این طور نیست.

● سالمندان شادترند
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد سالمندی دوران شادتری نسبت به جوانی است و اغلب سالمندان در این دوران واقعا از دوران جوانیشان شادترند. این پژوهش ادعا می‌کند، برخلاف نظر رایج میان مردم مبنی بر شادتر بودن جوانان نسبت به سالمندان، پیرها شادتر هستند. دانشمندان می‌گویند هم افراد جوان و هم سالمندان تصور می‌کنند دوران جوانی شادترین دوران زندگی انسان است اما در حقیقت تحقیقات خلاف این قضیه را نشان داده است. پژوهشگران می‌گویند جوانان میزان ناراحتی خود را در دوران پیری به اشتباه تخمین می‌زنند؛ پیرها نیز میزان شادمانی دوران جوانیشان را به اشتباه به خاطر می‌آورند‌و‌همین‌باعث می‌شود تصور کنند در‌آن‌دوران‌شادتر بوده‌اند.
همه مردم فکر می‌کنند وقتی دیگران به سن سالمندی می‌رسند، دوران غم انگیزی در زندگیشان آغاز می‌شود. اما بد نیست بدانید یک پژوهش جدید نشان می‌دهد، این باور تنها در مورد <دیگران >صدق می‌کند، یعنی در حالی که حتی خود سالمندان فکر می‌کنند سالمندان دیگر اندوهگین و غم زده هستند، در مورد خودشان چنین تصوری ندارند.
این پژوهش که به وسیله پژوهشگران دانشگاه میشیگان و با همکاری یک موسسه خدمات بهداشتی انجام شد، بیش از ۵۴۰ فرد بالغ را در دو گروه سنی ۲۱ تا ۴۰ سال و بالای ۶۰ سال مورد مطالعه قرار داد. از همه شرکت‌کنندگان خواسته شد تا میزان شادمانی خود را در سن حاضر، در سن ۳۰ سالگی و در سن ۷۰ سالگی تخمین بزنند و نیز بگویند که به نظر آنها اغلب مردم در این سنین چه قدر شاد هستند.
این یافته ها حاکی از آن بود که سالمندان به میزان شادی خود در سن حاضر رتبه بهتری داده بودند تا جوانان. جوانان پیش‌بینی کرده بودند همه مردم وقتی به سنین بالا می‌رسند، میزان شادیشان کاهش می‌یابد ولی آنها خود شامل این قانون نمی‌شوند! سالمندان هم اعلام کرده بودند که هرچه سنشان بالاتر رود،از همسن‌های خود شادتر خواهند زیست. به عبارت دیگر هم سالمندان و هم جوانان فکر می‌کردند نسبت به میانگین جامعه برتری دارند! نتایج این پژوهش در مجله <مطالعات درباره شادی> که یکی از مهم‌ترین‌ مجله‌های‌ روانپزشکی مثبت ‌اندیشی است به چاپ رسید.
پژوهشگر اصلی و نویسنده این تحقیق، دکتر <هیثر لیسی> می‌گوید: <در کل،مردم اشتباه می‌کنند که فکر می‌کنند شادمانی آدم با افزایش سن کم می‌شود. پژوهش ما و سایر تحقیقات قبلی نشان داده که مردم به مرور زمان احساس شادی بیشتری پیدا می‌کنند.> وی ادامه می‌دهد: <نه تنها جوانان‌فکر می‌کنند پیرها کمتر شاد هستند، بلکه سالمندان بر این عقیده‌اند که آنها و دیگران در گذشته شادتر بوده‌اند. هر دوی این باورها غلط است.>
● سلامت تنها دلیل شادی نیست
بررسی فوق یکی از اولین مطالعاتی است که قدرت افراد را در تخمین زدن و پیش بینی میزان شادمانی‌شان می‌سنجد. اکثر مطالعات قبلی در زمینه شادمانی بر روی افرادی با بیماری‌های مزمن و ناتوانی‌ها متمرکز بودند.
دکتر <پیتر اوبل> یکی دیگر از محققان این پژوهش و رئیس مرکز تحقیقاتی علوم رفتاری و تصمیم‌گیری در پزشکی، در گذشته تحقیقاتی از این دست را انجام داده و دریافته است که افراد بیمار به طور شگفت‌آوری شاد هستند و حتی گاهی دقیقا معادل افراد سالم احساس خوشبختی می‌کنند. این موضوع نشان‌دهنده روحیه و سازگاری افراد با شرایط‌شان است.
وی می‌گوید: <مردم اغلب فکر می‌کنند شادمانی به شرایط و محیط مربوط است و این بدان معناست که اگر اتفاق خوبی بیفتد آنها شادمانی ماندگار را تجربه خواهند کرد و اگر رویداد بدی برایشان پیش بیاید، باید مدت درازی افسرده و ناامید باشند.
اما در واقع احساس خوشبختی افراد از یک سری منابع روحی درونی منشا می‌گیرد، منابعی که با افزایش سن رشد می‌کنند و قوی‌تر می‌شوند. افراد در برخورد با فراز و نشیب‌های زندگی بهتر عمل می‌کنند و نتیجه ‌این ‌است ‌که ‌به مرور ‌زمان‌شادتر می‌شوند، هرچند شرایط محیطی اطرافشان مثلا سلامت آنها رو به افول می‌گذارد.>
یک تحقیق دیگر هم که به تازگی انجام شده نشان می‌دهد ثبات عاطفی حتی در طول دهه هفتم زندگی همچنان به تکامل خود ادامه می‌دهد. این پژوهش می‌گوید سالمندان شادمانی را بهتر و ترس را کمتر درک می‌کنند. دانشمندان می‌گویند این تاییدی بر عقیده رایج میان مردم است که پیری انسان را پخته و نرم می سازد.در گذشته نیز تحقیقات نشان داده بودند که افراد سالمند ثبات عاطفی و احساسی بیشتری از جوانان دارند.
دانشمندان به دنبال یافتن تغییراتی در مغز که موجب این پختگی می‌شود،به داوطلبان ۱۲ تا ۷۹ ساله عکس‌هایی از چهره انسان را نشان دادند که نشانگر ترس، شادی، خشم، انزجار و ناراحتی بود. آنها در حین تماشای عکس ها از مغز افراد تصاویری را تهیه کردند. این تصاویر نشان می‌داد که سالمندان دقیق‌تر می‌توانستند به حالات نشان‌دهنده شادی توجه کنند و نوجوانان در تشخیص ترس دقیق‌تر عمل می‌کردند. دکتر هلن فیشر مردم‌شناس از دانشگاه راجرز در نیوجرسی آمریکا استدلال می‌کند که به دلیل پخته تر بودن سالمندان، زیستن در کنار آنها می‌تواند برای جوانان نیز سودمند باشد.
او می‌گوید: <اجداد ما زمانی که در قبایل زندگی می‌کردند، از وجود سالمندان در کنار خود بهره می بردند و از آنها برای حل اختلافات جمع کمک می‌گرفتند.> داشتن افراد سالمند در جمع جوانان، منافع بی‌شماری خواهد داشت. یک پژوهشگر دیگر هم می‌گوید: <این نتایج شواهد تازه‌ای هستند مبنی بر اینکه سلامت عاطفی و احساسی انسان با افزایش سن بیشتر می‌شود و قدرت انتخاب ما برای کنترل احساسات مثبت و منفی افزایش می یابد.>
● چه چیزی سالمندان را شاد می کند؟
واقعیت این است که در حال حاضر بسیاری از سالمندان آن طور که باید از زندگی شان لذت نمی‌برند. برای کمک به آنها و برای اینکه آنها را افسرده و اندوهگین نبینید، راه های زیادی وجود دارد.
‌‌ بهتر است به رژیم غذایی سالمندان توجه کنید و کاری کنید که تمام مواد لازم به بدن آنها برسد.
به آنها توصیه کنید ورزش کنند و فعالیت بدنی مناسب داشته باشند. ورزش نه تنها به پیشگیری از تحلیل رفتن قوای بدنی و ذهنی این افراد کمک می‌کند بلکه حتی در مواردی نقش درمان‌کننده دارد.در یک پژوهش مشخص شد که ورزش کردن می‌تواند درست به اندازه داروهای ضد‌افسردگی برای سالمندانی که به اختلال افسردگی اساسی مبتلا هستند،کمک کننده باشد.
به نور محیط زندگی آنها توجه کنید. زیستن در محلی روشن و آفتابی سبب می‌شود تا سالمندان روحیه بهتری داشته باشند. اگر می توانید سالمندان را به بیرون ببرید تا از نور روز استفاده کنند و امکان نشستن در کنار پنجره را برایشان فراهم کنید.
از سالمندان بخواهید در یک فعالیت هدفمند که از استعدادها و خلاقیت‌هایشان در آن کمک می‌گیرند، شرکت کنند. حتی شرکت هفتگی در یک فعالیت خیریه می‌تواند برای سالمندان احساس بسیار مطبوعی ایجاد کند.
به صحبت‌های آنان گوش کنید و از آنان حمایت کنید. همه افراد در هر سنی که باشند نیاز به حمایت اجتماعی دارند و این نیاز در سنین بالا بیشتر می‌شود. بزرگترین هدیه‌ای که کسی می‌تواند به سالمندان تقدیم کند، اختصاص دادن ساعتی برای گوش دادن به آنهاست.
تمرین‌های آرامش و تمرکز، نگریستن به صحنه‌های زیبا و هنری و گوش دادن موسیقی نیز می‌تواند به آرامش و شادمانی آنها کمک شایانی کند.
برای تکمیل شادی سالمندان به محیط زندگی آنها توجه بیشتری داشته باشید. کاری کنید که سالمندان در محیطی امن و راحت زندگی کنند.
مدت‌ها پیش دانشمندان دانشگاه اوهایو پژوهشی را ترتیب دادند که در آن عواملی را که به شادتر زیستن سالمندان کمک می کند، شناسایی کنند.
آنها اظهار کردند در صورتی که می خواهید پیرها را خوشحال کنید، باید کاری کنید که آنها سالم باشند، درآمد خوبی داشته باشند و بتوانند به راحتی به اطراف حرکت کنند. آنها دریافتند که این عوامل برای خوشحال کردن سالمندان حتی از زیستن در یک محله خوب و داشتن ارتباط نزدیک با دوستان، خانواده و همسایه ها نیز مهم‌ترند.

روزنامه سلامت
ویرایش و تلخیص:آکاایران